Paŭlo Sergio Viana en Retradio

550/550

31-12-2024

05:12

Kafo, sukeritaj trinkaĵoj kaj alkoholo - kaj la cerbo
Miliardoj da homoj en la mondo regule trinkas kafon, sukeritajn trinkaĵojn (ŝaŭmajn aŭ fruktajn, industrie prilaboritajn) kaj alkoholaĵojn.

549/550

27-12-2024

04:46

La plej grava scienca eltrovo en 2024
La revuo “Science” estas unu el la plej prestiĝaj publikaĵoj en la tuta mondo. Kun centmiloj da legantoj, ĝi aperigas originalajn artikolojn laŭ fortaj analizaj kriterioj, krom informoj pri ĉiuj anguloj de scienco.

548/550

20-12-2024

04:20

Scienco kaj tradicio
Estas ĉiam kurioza fenomeno, ke de tempo al tempo, scienco kaj tradicio renkontiĝas por amika saluto. Prudento rekomendas zorgon en analizado de sciencaj datumoj, dum la tradicio de popoloj alprenas morojn senkonteste – jen la granda diferenco.

547/550

17-12-2024

04:53

Emocioj estas kontaĝaj
Estas konata fakto, ke se iu homo kunvivas longan tempon kun alia homo trapasanta grandan suferon, tiam la unua fine iom suferas kune. Se la suferanto komencas plori dum interparolo, tiam ankaŭ la aŭskultanto eble emas plori.

546/550

10-12-2024

05:33

Virtuala kongreso de Esperanto
En Brazilo oni ofte citas la jenan proverbon: “Malbonaĵoj foje rezultigas bonaĵojn.” La ideo estas, ke anstataŭ senesperiĝi fronte al malbona okazaĵo, oni pensu pri iu transformado, pri iu kreema solvo.

545/550

06-12-2024

04:40

La sekreto de Stradivarius
Sciencistoj foje alfrontas defiojn similajn al tiuj, pri kiuj okupiĝis Sherlock Holmes. Ili penas eltrovi malsanojn, kiuj mortigis egiptajn reĝojn antaŭ miloj da jaroj; ili penas eltrovi, ĉu la artan stilon de Monet kaj El Greco kaŭzis okulmalsanoj; ili penas eltrovi, ĉu Napoleono havis stomakajn pli...

544/550

03-12-2024

05:29

Ĉu plendema, aŭ dankema?
La homaro dividiĝas je du grandaj homtipoj: la plendemaj, kaj la dankemaj. Kia homo vi estas? Imagu jenan situacion. Vi promenas surstrate, kaj trovas amikon, aŭ simple konaton, kiu salutas vin: “Saluton! Kiel vi fartas?” Eble vi rekte respondos: “Saluton! Mi fartas bone, kaj vi?” Aŭ pli...

543/550

26-11-2024

05:21

Malpli da legantoj en Brazilo
Faka institucio pri sociaj datumoj en Brazilo publikigis antaŭ nelonge freŝan enketon pri la kutimo regule legi librojn en ĉi tiu lando

542/550

22-11-2024

04:30

Ĉu komputila programo povas esti speco de kuracilo?
Unu el la plej gravaj problemoj de publika sano en preskaŭ la tuta mondo estas la uzado de drogaĉoj, de kiuj homoj fariĝas ĥemie dependaj

541/550

19-11-2024

04:21

Nokta lumo povas damaĝi la sanon
Rigardi la noktan ĉielon estas aparte bela sperto. Observi stelojn, la lunon kaj aliajn detalojn sur la firmamento estigas agrablajn pensojn kaj inspirojn. Tamen, tiu spektaklo fariĝas pli kaj pli malfacila en la moderna mondo

540/550

12-11-2024

04:18

Forigi mikroplastaĵojn el la akvo
Ŝajnas, ke plastaĵoj nutempe regas la mondon. La vorto “plastaĵo” uziĝas por ampleksa kvanto da materialoj, kiuj konsistas el polimeroj, plej ofte derivitaj el fosiliaj brulaĵoj. Ili estas molaj, flekseblaj, malpezaj, longdaŭraj kaj malmultekostaj — jen la kvalitoj, kiuj faciligis la pli...

539/550

08-11-2024

03:53

Tsimanoj ne suferas korinfarkton
Freŝaj esploroj en la bolivia Amazonio montris, ke la “tsimanoj” preskaῠ neniam suferas korinfarkton. Tiu eltrovo povas multon instrui al ni, okcidentanoj.

538/550

05-11-2024

04:27

Super-centjaruloj: La aĝoĉampionoj
Ĉu vi ŝatus vivi longan vivon?
Jes, plej multaj homoj respondus jese al ĉi tiu naiva demando.
 Ĉu vi ŝatus atingi la aĝon de “supercentjarulo”?
Nun eble la respondoj ne estus tiel multenombraj.

537/550

29-10-2024

04:48

Admirindaj kolibroj
Kolibroj estas inter la plej belaj kreaĵoj de la naturo. Ili estas ĉarmaj etuloj, kiuj mirigas precipe pro sia kapablo ŝvebi en la aero per rapidega movado de siaj flugiloj. Sed ekzistas pluraj aliaj interesaj infomoj pri tiuj admirindaj birdetoj.

536/550

25-10-2024

05:03

Telemedicino, ĉu bona aŭ nebona medicino?
La kara aŭskultanto bonvolu imagi du scenojn.
Sceno 1 - Petro estas malsana. Li iras al la konsultejo de sia konata kuracisto...

535/550

22-10-2024

04:58

Postakuŝa depresio - de viroj!
Depresio post akuŝo estas konata malsano, kiu okazas al preskaŭ unu kvarono el la patrinoj. Tuj post la nasko, ili eksentas profundan malĝojon, malviglecon, melankolion, malesperon, misdormadon kaj aliajn simptomojn. Ĝi povas en iuj kazoj atingi severajn gradojn de mensa malsano.

534/550

18-10-2024

04:50

Necesas instigi infanojn al ... ludado
Du freŝaj libroj publikigitaj en Brazilo alportas kun si gravan mesaĝon al la tuta socio. Ili estas libroj, kiuj celas instrui al infanoj… ludadon! La unua havas la titolon “501 infanludoj, for de la televidaparato” (Eldonejo Girassol), de la aŭstralia instruistino Di Hodges, kiu laboris pli...

533/550

15-10-2024

04:33

Biciklado bonfaras al la cerbo
Biciklo estas amata veturilo, en la tuta mondo. Ĝi estas plezuriga, saniga kaj bonfara al la ekologio de nia mondo. Antaŭ ne longa tempo, nova studaĵo de brazilaj kaj britaj sciencistoj montris impresajn influojn de biciklado je la cerba funkciado.

532/550

11-10-2024

05:35

La malfacila teorio de relativeco
En novembro 1915, la 36-jara Alberto Ejnŝtejno publikigis sian Teorion de la Ĝenerala Relativeco. Tio okazis dek jarojn post la publikigo de lia antaŭa Teorio de la Speciala (aũ Parta) Relativeco.

531/550

08-10-2024

03:33

Sana grundo, sanaj homoj
La grundo estas gravega ekologia sistemo kaj fundamento por la homa vivo sur la Tero. Ĝi liveras 95 procentojn el niaj nutraĵoj, subtenas biodiversecon kaj helpas ekvilibrigi la klimaton.

530/550

01-10-2024

05:18

Kiam kuracisto sidiĝas apud paciento
Medicino ne estas ekzakta scienco, kiel oni de longe scias. Interalie pro tio, ke inter kuracistoj kaj pacientoj kreiĝas ia tute speciala interrilato, kiu estas tre grava por la sukceso de la flegado.

529/550

27-09-2024

05:02

Provizoraj sciencaj veraĵoj
Sciencaj esploroj – en kiu ajn scienca kampo – ofte alportas fortajn impresojn sur la ĝeneralan publikon.

528/550

24-09-2024

05:55

Via hejmo, via nesto
La retejo BBC publikigis antaŭ ne longe kuriozan artikolon de arkitekturisto, kiu substrekas la gravecon, ke oni zorgu pri taŭga aranĝo de la hejmo, cele al pli feliĉa vivado en ĝi.

527/550

20-09-2024

05:13

La tria doktoro
La historion de nia lingvo Esperanto markis kuracistoj. Zamenhof kaj Kabe estis okulkuracistoj; Kolomano Kalocsay estis infektologiisto.